Brainstorm Methoden: 5 Technieken die Innovatie Aanwakkeren

Als je een complex vraagstuk aanpakt met Design Thinking, en je hebt helder welke probleemstelling je voor welke doelgroep op wilt lossen, is het zaak om zoveel mogelijk ideeën te genereren. In deze fase, waar creativiteit centraal staat, is brainstorming onmisbaar. Iedereen heeft wel een deelgenomen aan een brainstormsessie, maar hoe houd je nu een goede brainstormsessie? Als je de vijf brainstorm methoden uit dit blog kent, moet je een heel eind komen.

Naast 5 brainstorm methoden lees je in dit blog meer over:

• De ideale omgeving om in te brainstormen
• Voorbereiding van een brainstorm

5 brainstorm methoden

Voordat de verschillende technieken worden behandeld is het van belang een aantal basisprincipes te begrijpen. Voor alle brainstorms geldt namelijk dat je elkaars ideeën niet veroordeelt en dat je juist gekke ideeën aanmoedigt. De mooiste ideeën ontstaan door op elkaars ideeën door te bouwen. Verder moet je als groep en als individu gefocust blijven op de brainstorm en proberen niet af te dwalen (telefoons uit). Als je je ideeën kunt visualiseren, doe dat vooral om verdere creativiteit aan te wakkeren. En bedenk vooral veel, heel veel ideeën.

1. ‘101 brainstorming’ methode

De 101 brainstorm-techniek heeft als doel om zo veel mogelijk ideeën te genereren. De methode voer je als volgt uit: (1) je selecteert als team een centraal probleem, (2) gaat met minimaal 4 en maximaal ongeveer 10 personen ideeën bedenken, (3) de facilitator geeft als opdracht om 101 ideeën te bedenken in een vastgestelde hoeveelheid tijd, meestal een uur. Vervolgens (4) analyseer je met elkaar de resultaten.

2. ‘635 brainstorming’ techniek

De 635 brainstorm heeft als doel om 108 ideeën te genereren in 18 minuten. Het is een gestructureerde brainstorm en gaat als volgt: (1) zes deelnemers zitten aan een tafel, (2) iedere deelnemer krijgt een vel papier met het op te lossen ontwerpvraagstuk bovenaan het papier, (3) het vel papier is verdeeld in 18 vakjes, een matrix van drie kolommen en zes rijen, (4) teamleden krijgen drie minuten om drie ideeën (in de bovenste drie vakjes) te genereren (tekenen of schrijven mag allebei), (5) deelnemers geven hun vel papier aan de persoon links van hen, (6) iedere deelnemer bedenk nog drie ideeën en probeert voorgaande ideeën te integreren waar waardevol, (7) dit doe je tot de vellen vol zijn of de ideeën op.

3. Alleen brainstormen

Uit onderzoek is gebleken dat sommige mensen creatiever zijn als zij alleen werken. Om deze reden kan ‘alleen brainstormen’ zeer effectief zijn. Als je alleen brainstormt dan (1) start je met een probleem dat opgelost moet worden, (2) zoek je een rustige omgeving, weg van je normale werkplek, (3) neem je minimaal 20 minuten om zoveel mogelijk ideeën te bedenken, (4) analyseer je je ideeën en presenteer je de uitkomst aan anderen, (5) de anderen mogen vervolgens stemmen op de volgens hen beste ideeën. Op deze manier gebruik je de creativiteit van één persoon, maar kom je alsnog tot een gedragen oplossing omdat een heel team mag stemmen op het beste idee.

4. Brainstormen voor alle zintuigen

Tijdens brainstormsessies zijn we geneigd vooral te focussen op het visuele, terwijl zicht slechts één van de menselijke zintuigen is. Als we een product of dienst gebruiken, ervaren we niet alleen visuele aspecten. Ook elementen als tast, gehoor, geur, of smaak spelen een belangrijke rol. Als je een brainstorm voor alle zintuigen houdt dan (1) start je met een duidelijke probleemstelling, (2) neem je voor ieder zintuig 20 minuten (zicht, geur, tast, smaak, gehoor) en genereer per deelnemer minimaal vijf ideeën per zintuig, (3) combineer ideeën van verschillende zintuigen om tot innovatieve inzichten te komen.

5. De Disney-methode

De Disney-methode is bedacht om een vraagstuk vanuit vier verschillende perspectieven te bekijken. In deze techniek ga je uit van de volgende perspectieven: de critici, de dromers, de realisten, en de toeschouwers. Ga als team met een bepaald perspectief een probleem te lijf voor 30 minuten, waarna je een nieuw perspectief aanneemt. Je gaat 30 minuten als toeschouwer aan het werk, waar je het probleem vanuit een externe context bekijkt (bijvoorbeeld als klant of consultant). Vervolgens 30 minuten als dromer, waar je gaat voor een ideale droomoplossing. Vervolgens ga je als realist nadenken hoe de droombeelden van de dromers een realiteit zouden kunnen worden. Ten slotte ga je als criticus nadenken over de risico’s en obstakels van wat er is bedacht.

De ideale brainstormomgeving

De omgeving van de brainstorm heeft absoluut invloed op het resultaat. Bedenk maar eens hoe creatief je kunt zijn als je naast je eigen werkplek zit te brainstormen en collega’s vragen steeds dingen aan je over andere werkzaamheden, of stel je voor dat je je inbox ziet vollopen. Houdt daarom, als het kan, de volgende richtlijnen aan:

• Ga op een plek zitten waar je normaal niet zit
• Zorg voor wat te drinken/eten
• Zorg dat je comfortabel kunt zitten
• Een stille omgeving heeft de voorkeur
• De kans op verstoringen moet geminimaliseerd zijn
• Zorg dat er voldoende ruimte is om ideeën te visualiseren, bijvoorbeeld op een muur
• Een aangename temperatuur (niet te warm, niet te koud)
• Een kringopstelling is een opstelling zonder hiërarchie, dat kan wenselijk zijn

Voorbereiding van een brainstorm

Zorg dat je de volgende zaken op orde hebt:

• Post-its
• Markers (in verschillende kleuren)
• Papier
• Een flipover of whiteboard
• Een grote muur
• Een fototoestel (om het resultaat vast te leggen)
• Eén duidelijk doel per brainstormsessie
• Duidelijke afspraken over wie wat doet
• Voldoende tijd gereserveerd van de deelnemers
• De juiste deelnemers (variatie wakkert creativiteit aan
• Bereid een van de bovenstaande brainstormtechnieken voor

Heb je het gevoel dat je nog veel meer wilt weten over Design Thinking? Wij verzorgen workshops en trainingen. Zo kun je de kracht van Design Thinking zelf ervaren aan de hand van meer theorie, voorbeelden en praktijkcases. We delen ons enthousiasme graag met je.

Rik van der Wardt

Rik van der Wardt is Agile Coach en Design Thinker. Hij heeft een achtergrond in Innovatie Management (TU/e) en hij heeft zich binnen verschillende adviesbureaus met dit onderwerp bezig gehouden. In 2016 was hij een van de oprichters van dit initiatief. Rik vindt het leuk om zijn kennis over Design Thinking te delen in blogposts. Hij is bovendien verantwoordelijk voor deze website, dus als je feedback hebt, laat het hem weten!