Design Thinking in het Onderwijs: Ontwerpend Leren Leren
Blended leren, flipping the classroom, Moocs er is afgelopen jaren getracht flink te innoveren binnen het onderwijs. En toegegeven, dat was hard nodig ook. De traditionele schoolsetting past niet langer bij onze huidige kennis en inzichten met betrekking tot een stimulerende leeromgeving. Maar is blended of een nieuwe rolverdeling tussen docent en student (flippen van de classroom) werkelijk de oplossing? Hoe maken we het onderwijs toekomstbestendig? Design Thinking toepassen in het onderwijs is volgens ons het recept daartoe.
De status quo: verveeld in de schoolbanken
Slechts enkelen onder ons kijken met plezier terug op dagenlang in de schoolbanken zitten en rijtjes stampen. Wel hebben we vaak plezierige herinneringen aan de biologieleraar die ons op een zonnige dag liet kennismaken met een bijenkolonie, de muziekles waarbij we met de klas een serenade ten gehore brachten of de les waarbij we zelf mochten bepalen hoe het programma eruitzag. Echter die lessen waren eerder uitzondering dan regel.
De babyboomgeneratie (geboren tussen 1940-1955), generatie X (1955-1970) en de patatgeneratie (1970-1985) hebben relatief weinig onderwijsvernieuwingen doorgemaakt. Weliswaar werden lespakketen geactualiseerd en bijgesteld aan de eisen des tijds, maar het klaslokaal, de rol en autoriteit van de docent en de gebruikte methodes stonden nauwelijks ter discussie.
Leren 2.0
Generatie Y daarentegen maakte kennis met de eerste ontwikkelingen van onze digitale samenleving die ook al in het prille stadium onmiskenbaar impact had op het onderwijs. De eerste computers in de school (met een beetje geluk zelfs eentje in de klas om af en toe pacman op te kunnen spelen), een digitaal bewerkt rooster en soms zelfs al de eerste emailaccounts. Generatie Y en de daaropvolgende generaties, hebben niet alleen steeds meer te maken gehad met een sterk gedigitaliseerde onderwijsomgeving, waarin behalve computers ook digibords en ipads hun intrede deden, maar zijn ook in toenemende mate geconfronteerd met nieuwe onderwijsvormen, die vaak mede gevoed zijn door digitale ontwikkelingen.
Want waarom zou je verouderde lesmethodes gebruiken als je online meteen de meest geactualiseerde versie kunt vinden? Waarom zou jij als docent zelf alle colleges voorbereiden als je via TEDx of Youtube je internationale collega’s ook in de klas kunt brengen Waarom zou je altijd zelf voor de klas gaan staan, je kunt immers ook van je leerlingen leren (flipping the classroom)? Heb je überhaupt een klaslokaal nodig? Waarom zou je niet je leerlingen de mogelijkheid geven om niet alleen in de klas, maar vooral ook daarbuiten te leren; online-maar ook offline (oftewel blended)?
Customized leren
Er is afgelopen jaren lustig geëxperimenteerd met vernieuwende onderwijsvormen en methodes, waarbij vooral getracht wordt om beter aansluiting te vinden bij individuele leerbehoeften. Veel van deze ontwikkelingen hebben een positief effect op leerlingen en docenten en de lerende omgeving in het algemeen. Leerlingen die behoefte aan extra input hebben, kunnen op ieder gewenst moment hun nieuwsgierigheid bevredigen (customized) . Docenten die willen experimenteren met nieuwe lesvormen kunnen putten uit legio aan voorbeelden van collega’s en ouders die hun kinderen zelf willen onderwijzen vinden daartoe tal van tutorials.
Natuurlijk zijn er ook kanttekeningen; ontwikkelen we niet te snel? Gooien we het kind met het badwater weg? Is het onderwijs wellicht te flexibel waardoor leerlingen nauwelijks nog gestimuleerd worden een keertje door de zure appel heen te bijten? Verliezen leerlingen concentratievermogen door al die flexibele, multi-sensorische leeromgevingen? Leren we wel voldoende om te leren of worden we vooral gevoed door slimme algoritmes die ons cateren voor reeds bestaande interesses?
Duurzaam experimenteren met Design Thinking
Onderwijs vraagt om voortdurende ontwikkeling van leerlingen, docenten en het onderwijssysteem. Nieuwe inzichten omtrent leren leren, de werking van ons brein en kenniscreatie moeten voortdurend worden meegenomen om het onderwijs relevant te houden en leerlingen de juiste skills, vaardigheden en inzichten bij te brengen voor een snel veranderende maatschappij. Daarbij is het cruciaal om te experimenteren en te innoveren.
Echter we moeten voorkomen dat de experimenteerlust de overhand gaat nemen. Onderwijsinnovatie moet systematisch plaatsvinden, waarbij we voortdurend reflecteren op de effecten van nieuwe methodes en aanpakken. Welke methodes zijn effectief? Hoe kunnen we van elkaars experimenten leren? Wat zijn de learnings en hoe voorkomen we fouten?
Alleen door goed te reflecteren op alle experimenten kan het onderwijs zich duurzaam ontwikkelen op een manier die aansluit bij de leer-en ontwikkel behoeften van leerlingen, ouders en docenten.
Design Thinking: Leren door te doen
Design Thinking geeft handvaten voor een dergelijke duurzame ontwikkeling. Door de holistische aanpak, waarbij kennis uit een breed veld aan expertises wordt meegenomen, een sterke focus op co-creatie, waarbij de inzichten van alle betrokkenen in het onderwijssysteem wordt meegenomen, het systematisch experimenteren en vooral het creëren van kennis door ‘te doen’, is het ontwerpend ontwikkelen een geschikte methode voor onderwijsinnovatie. We leren graag die kennis toe te passen binnen een voortdurend veranderende praktijk.
Heb je het gevoel dat je nog veel meer wilt weten over de Design Thinking Methode? Schrijf je in voor onze interactieve Design Thinking training of workshop en ervaar de kracht van Design Thinking zelf aan de hand van voorbeelden en praktijkcases.
Danielle is een ervaren design onderzoeker met een achtergrond in filosofie en media studies (Universiteit Maastricht en Aarhus University Denemarken). Ze is als associate lector Strategische Creativiteit verbonden aan Design Academy Eindhoven. Danielle staat bekend om energieke trainingen, waarbij ze inzet op het katalyseren en analyseren van ideeën met impact; nu en in de toekomst!
